Laat de gehandicapten niet achter in Oekraïne
23 maart 2022
Opiniestuk Algemeen Dagblad – Vluchtelingen met een beperking
Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne is enorm. Maar in het land zijn nog tienduizenden kinderen met een handicap die niet weg kunnen. Ons land moet opkomen voor hun rechten, stelt Anneke Donker*.
Onder onze ogen voltrekt zich een onvoorstelbaar menselijk drama. Miljoenen mensen ontvluchten het oorlogsgeweld in Oekraïne. Binnen deze humanitaire crisis speelt nóg een crisis, een die vrijwel onzichtbaar blijft: tienduizenden kinderen met een handicap kunnen moeilijk, of zelfs helemaal niet vluchten. Zij zitten gevangen in de vuurlinie. Zonder noodzakelijke medicatie en zorg, zonder bescherming.
Het Liliane Fonds roept de Nederlandse regering daarom op om zich maximaal in te spannen voor de bescherming van Oekraïense kinderen met een handicap. ‘De situatie voor mensen met een handicap in Oekraïne is gruwelijk. Zij weten niet waar ze veilig zijn, omdat schuilplaatsen niet toegankelijk zijn. Minstens 82.000 kinderen met een handicap leven in een zorginstelling. Zij lopen nu een groot risico helemaal vergeten te worden’, aldus het European Disability Forum.
Wij doen een beroep op Nederland om voor de bescherming van belangen en rechten op te komen van de allerzwaksten in Oekraïne : kinderen en ook volwassenen met een handicap. Houdt hen in het oog, zodat zij toegang hebben tot veilige humanitaire corridors en humanitaire hulp, worden beschermd tegen alle vormen van geweld. Dat zij toegang hebben tot basisdiensten en (sanitaire) voorzieningen, onderwijs, gezondheidszorg, vervoer, begrijpelijke informatie en ondersteuning en betrokken worden bij de humanitaire hulpacties.
Mensen met een handicap hebben recht op bescherming, net als iedereen. We doen deze oproep op basis van internationaal humanitair recht en humanitaire beginselen. Wereldwijd hebben landen, waaronder Nederland en Oekraïne, zich gecommitteerd aan verdragen die de rechten van volwassenen en kinderen met een handicap beschermen.
Zoals het VN-verdrag over de rechten van personen met een handicap (specifiek artikel 11), het VN-verdrag over de rechten van het kind (specifiek artikel 23 en 38) en ook resolutie 2475 (2019) van de VN-Veiligheidsraad over de bescherming van mensen met een handicap tijdens conflicten.
Daarnaast nam de Tweede Kamer onlangs de motie-Stoffer en Ceder aan. Deze verzoekt de regering de diplomatie maximaal in te spannen voor veilige humanitaire corridors en voor steun aan ngo’s bij het verkrijgen van humanitaire toegang. Eerder werd ook de motie Van Laar en Voordewind aangenomen, die de regering verzocht er bij noodhulporganisaties op aan te dringen mensen met een beperking te bereiken en barrières voor hen weg te nemen.
De huidige realiteit is echter dat hun rechten grof worden geschonden. Wij willen dat de Nederlandse regering er actief op aandringt en op toeziet dat noodhulporganisaties die actief zijn in Oekraïne en waar de Nederlandse overheid mee samenwerkt, zich nadrukkelijk inzetten voor de bescherming van kinderen met een handicap. Zij hebben recht op onze onvoorwaardelijke steun en bescherming.
*Anneke donker is directeur Internationale Partnerschappen en Programma’s bij het Liliane Fonds.