De ontdekkingen van Augustine
6 december 2024
Augustine (65) fietst kriskras door de armste wijken van Kafue, een industriestad in Zambia. Nu hij met pensioen is, heeft hij alle tijd om te fietsen. Maar hij rijdt niet door de hitte en het stof omdat hij niks beters om handen heeft. Augustine is op zoek.
Onderweg houdt hij zijn ogen en oren open en regelmatig maakt hij een praatje met buurtbewoners. Want Augustine weet dat achter vele voordeuren kinderen met een handicap schuilgaan. Kinderen die hij bevrijdt uit de verborgenheid.
Die kinderen worden door hun ouders verborgen gehouden, uit schaamte, onwetendheid, wanhoop of geldgebrek. Kinderen die hunkeren naar het licht en de lucht buiten, naar liefde en eten, naar vriendjes en contact. Naar een betere morgen.
Hun ouders verlangen ook. Naar iemand die hen helpt om de last te dragen van de zorg voor hun kind. Naar iemand die hen eindelijk vertelt wat er precies aan de hand is en hoe ze hun kind vooruit kunnen helpen.
Steun op maat
Augustine is die iemand. Hij is vrijwilliger bij Twatasha, partnerorganisatie van het Liliane Fonds in Kafue. Namens Twatasha speurt Augustine naar verborgen kinderen met een handicap, om hen en hun ouders vervolgens zo snel mogelijk in contact te brengen met zorgverleners van Twatasha, voor zorg en ondersteuning op maat.
Voor hij op pad ging, volgde Augustine bij Twatasha een speciale training, gericht op het vergroten van de kwaliteit van leven van kinderen met een handicap. Augustine leerde over handicaps en vooral hoe hij ouders benadert, het gesprek met hen aangaat en hun vertrouwen wint.
Dat is cruciaal, want vaak schamen ouders zich voor hun moeilijke situatie en zijn ze bang voor het oordeel van anderen over hun kind. Dat weerhoudt ze ervan om hulp te zoeken, soms jarenlang. Met als gevolg dat hun kind niet de zorg krijgt die het nodig heeft, en dat het steeds verder geïsoleerd raakt.
Motivatie
Gewapend met kennis begon Augustine aan zijn missie. Met succes, want inmiddels ontdekte hij al meer dan 20 kinderen. Zijn motivatie om dit werk te doen is heel persoonlijk: zijn kleinzoon, Raphael (6). Die is geboren met een handicap, cerebrale parese (een vorm van hersenbeschadiging). Uit eigen ervaring weet Augustine dan ook hoe groot de impact is van een handicap op een gezin.
Hij zag de enorme uitdagingen, voelde het verdriet, de zorgen waarmee zijn dochter – de moeder van Raphael – worstelde. Haar zoektocht naar antwoorden, ondersteuning en zorg. En de financiële last die de zorg en middelen legt op het gezin. En ook ervaarde hij de vooroordelen en maatschappelijke stigma’s die er op handicaps rusten. Veel mensen in Zambia geloven dat een handicap een vloek is, een straf van een hogere macht.
Onder die enorme druk vallen veel gezinnen uiteen. Vaak laat de vader zijn vrouw en kinderen in de steek. Maar dat gebeurde niet in het gezin van de dochter van Augustine. Hij en zijn vrouw namen Raphael in huis, zodat diens ouders konden blijven werken om het gezin te onderhouden. Augustine en zijn vrouw verdiepten zich in de aandoening van hun kleinzoon en zochten hulp en steun en antwoorden. Zo vond hij Twatasha. Augustine wil zich inzetten voor lotgenoten.
Ontdekt
Op een van zijn fietsrondes, belandde Augustine in een buitenwijk van Kafue. Een buurtbewoner wees hem op een huis waar een jongen woonde die nooit buitenkwam. Augustine klopte aan. Er bleken twee jongens thuis te zijn en het werd hem duidelijk dat de oudste, Douglas, een verstandelijke beperking heeft.
De jongste lag op de bank, en was er slecht aan toe. Hulpeloos en hopeloos, vervuild en zijn lijf compleet verkrampt. Dat was Dalitso en Augustine zag direct dat hij meervoudige aandoeningen heeft.
Met hulp van een buurtgenoot tilde Augustine hem van de bank, en zette hem buiten in een stoel. Voor het eerst in lange tijd zag Dalitso de wereld buiten zijn voordeur. Augustine nam de situatie in zich op. Het werd hem duidelijk dat in dit gezin uitgebreide ondersteuning nodig was, niet alleen zorg voor Dalitso maar zeker ook op moreel, psychologisch en spiritueel vlak.
Zoals zo vaak was Florence, de moeder van de jongens, die dag voor zonsopkomst van huis vertrokken om te gaan werken als wasvrouw. Noodgedwongen moest ze haar jongens alleen thuis achterlaten. Zoals altijd huilde Dalitso bij het afscheid, hij wilde niet dat ze zou gaan. Hij vreesde wéér een dag alleen op die bank. Florence droeg Douglas op Dalitso eten te geven, een opdracht die hij snel weer vergat.
Aanmoediging
Toen Florence die middag thuiskwam en Augustine zich voorstelde en uitlegde waarom hij hier was, kon ze haar oren niet geloven. Voor haar voelde het alsof eindelijk het licht aanging. Dít was waar ze jarenlang naar had verlangd! Op zijn beurt voelde Augustine een enorm medeleven en empathie met haar. Hij begreep haar gevoel maar al te goed. Zulke reacties en successen moedigen Augustine aan om door te gaan met zijn zoektochten.
Wat ook helpt is dat zijn vrouw vierkant achter hem staat in zijn missie. Maar van alle persoonlijke, aangrijpende verhalen die hij in de loop der jaren al heeft meegemaakt, is er een die hem nog altijd het meeste raakt: dat van zijn kleinzoon. Omdat hij hem persoonlijk liet voelen wat het betekent voor een gezin om een kind met een handicap te verzorgen.
De kunstmestfabriek waar Augustine ooit werkte draagt als motto: ‘Together we grow our nation’. Tegenwoordig laat Augustine door zijn enorme betrokkenheid en liefde iets anders opbloeien: de verborgen kinderen met een handicap van Kafue.
